صدها شرکت فعال در حوزه فناوری و هوش‌مصنوعی اخیراً توافق‌نامه‌ای را با اتحادیه اروپا به امضا رسانده‌اند که تطبق آن، متعهد می‌شوند تا اطمینان کافی نسبت به ایمن بودن سرویس‌ها و ابزارهای مبتنی بر این فناوری را کسب کنند.
تعهد شرکت‌های فناوری به اتحادیه اروپا چه مسئولیت‌هایی در پی خواهد داشت؟
با گسترش روز‌افزون استفاده از سرویس‌های هوش‌مصنوعی و ابزارهای مرتبط، نگرانی‌های زیادی پیرامون امنیت و ایمنی آنها ایجاد شده است. بسیاری از کارشناسان و متخصصان این حوزه نسبت به آینده هوش‌مصنوعی هشدار داده‌اند و قانون‌گذاران هم در تلاش هستند تا قوانینی جهت ارتقا امنیت افراد و سرویس‌ها تصویب کنند. در همین راستا، صدها شرکت بزرگ فناوری به‌تازگی تعهد خود در قبال ایمنی ابزارهای هوش‌مصنوعی را با اتحادیه اروپا به‌ثبت رسانده‌اند. در میان اسامی، نام شرکت‌های مطرح مثل گوگل و مایکروسافت به‌چشم می‌خورد؛ اما جای خالی برخی از نام‌های مهم این صنعت هم احساس می‌شود.
توافق‌نامه اخیر اتحادیه اروپا با شرکت‌های فناوری شامل سه اصل اساسی است. اولین اصل، نسبت به پیروی از استراتژی‌های دولتی تاکید دارد که چارچوبی برای سازگاری بیشتر با قوانین مرتبط در آینده را پدید می‌آورد. در اصل دوم، شرکت‌ها باید نسبت به شناسایی سیستم‌های هوش‌مصنوعی که براساس قوانین، خطرناک ارزیابی می‌شوند، تلاش کنند. این سیستم‌ها، بیشترین تاثیر را روی زندگی شهروندان دارند یا با زیرساخت‌های حساس در ارتباط هستند. اصل نهایی هم پیرامون تعهد شرکت‌ها نسبت به افزایش آگاهی و سواد هوش‌مصنوعی شکل گرفته است تا اطمینان بیشتری نسبت به توسعه هوش‌مصنوعی اخلاقی و مسئولانه حاصل شود.
توافق مورد اشاره، به‌صورت داوطلبانه توسط شرکت‌های فناوری امضا شده و اجباری برای قبول آنها از سوی نهادهای قانونی وجود نداشته است؛ در نتیجه مسئولیت و الزام قانونی برای توسعه‌دهندگان هوش‌مصنوعی در پی نخواهد داشت. با وجود عدم نیاز به پایبندی و پیروی از قوانین، جای خالی بعضی از نام‌های مهم از جمله متا جلب توجه می‌کند که فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه سرویس‌های هوش‌مصنوعی دارد و جامعه کاربران پلتفرم‌های تحت مالکیت آن هم بسیار گسترده و وسیع است. البته متا رسماً اعلام کرده است که نسبت به توافق‌ها و صحبت‌های آتی با نهادهای دولتی مشتاق است و مانعی بر سر راه مذاکرات نمی‌بیند.
انتظار می‌رود که توافق اخیر با اتحادیه اروپا، پیش‌زمینه‌ای برای قانون بزرگ هوش‌مصنوعی باشد که احتمالاً در سال ۲۰۲۶ معرفی می‌شود. این قانون، بزرگ‌ترین معاهده حقوقی پیرامون هوش‌مصنوعی خواهد بود که الزامات گوناگونی را برای شرکت‌های فعال در این زمینه، ایجاد خواهد کرد. گفته می‌شود که شرکت‌ها مجبور به پیروی از قانون مذکور هستند و در صورت تخلف یا عدم پیروی از آن، تا سقف ۷ درصد از درآمد سالانه خود، جریمه می‌شوند. طبق این قانون، سیستم‌های دارای ریسک بالا، با پیش‌نیاز‌های سفت و سخت مواجه می‌شوند که اهداف مختلف مثل بهبود امنیت سایبری یا کاهش بروز ریسک را شامل می‌شوند. برخی از شرکت‌ها مثل اپل، اعلام کرده‌اند که به‌دلیل قوانین سخت‌گیرانه و احتمال جریمه شدن توسط اتحادیه اروپا، قابلیت‌ها و ابزارهای مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی را به کاربران کشورهای حوزه اتحادیه ارائه نخواهند کرد.
