یلدای کارآفرینان استارتاپی ایران (یلداسامیت) بزرگترین گردهمایی سالانه استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و فن‌آور است که هر سال به بهانه شب یلدا برگزار می‌شود. در این همایش، مدیران استارتاپ‌های بزرگ و کوچک، صندوق‌های خطرپذیر، شتاب‌دهنده‌ها، فضاهای کار اشتراکی، استارتاپ استودیوها و فعالان استارتاپی و دانش‌بنیان گرد هم می‌آیند تا وضعیت اکوسیستم استارتاپی ایران را در سالی که گذشت ارزیابی و افق‌های سال بعد را ترسیم کنند. هشتمین همایش یلدا سامیت هم روز سه‌شنبه، ۴ دی با حضور فعالان زیست‌بوم کارآفرینی و استارتاپی ایران در تالار وزارت کشور برگزار شد. این گردهمایی در این دوره ۲ پنل داشت؛ پنل «سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی» که با حضور «مهدی عباسخانی» مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی «حرکت اول»، «رضا سمیع‌زاده» مدیرعامل هلدینگ فاخر، «احمدرضا نخجوانی» مدیرعامل و بنیانگذار شرکت سرمایه‌گذاری مکس امید و «یحیی پالیزدار» مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی فولاد مبارکه برگزار شد.
پنل دوم این گردهمایی به کارآفرینان اختصاص داشت که در آن، «محمد خلج» مدیرعامل اسنپ، «توحید علی اشرفی» مدیرعامل علی‌بابا، «مسعود طباطبایی» مدیرعامل دیجی‌کالا، «علی سرتیپی» مدیرعامل فیلم نت و «مجید رضوی» مدیر عامل هلدینگ هزاردستان، کافه بازار و دیوار حضور داشتند.
رقابت کارآفرینان و بزرگ شدن اکوسیستم
«علی سرتیپی» مدیرعامل فیلم‌نت و یکی از قدیمی‌ترین تهیه‌کنندگان سینما، امسال اولین سالی بود که در این گردهمایی حضور داشت. او در این پنل درباره نقش محتوا در توسعه کسب و کارها صحبت کرد و گفت: «از سال ۱۳۶۴ در دنیای سینما کار می‌کنم. یکی از علل موفقیت ما در سینما این است که در سینما یک بنگاه اقتصادی هم مثل تولید فیلم، سالن‌داری، پخش فیلم، تبلیغات و … ایجاد کردیم که توانستیم با ورود به تک تک این حوزه‌ها به موفقیت تضمینی فیلم‌ها و محتواهایی که تولید می‌کنیم، برسیم و برخلاف صحبتی که می‌شود، از محتوا به خوبی پول در بیاوریم.»
سرتیپی با تاکید بر اینکه ۲۲ سال است شرکت فیلم‌ایران را در کنار بزرگان سینما راه‌اندازی کرده است، افزود: «از دیگران خواستم که شرکت‌های خودشان را راه بیندازند و رقیب ما شوند تا این بازار بزرگ‌تر شود و دیگران نیز به آن ورود کنند زیرا این موارد باعث رشد بازار و پویایی سایر فعالان می‌شود. وضعیت سینمای ایران در حال حاضر به لحاظ مخاطب و فروش سالن‌ها، بهترین حال خودش را دارد. رکورد فروش ۱۶۰۰ میلیارد تومانی در سینمای ایران رخ داده است که احتمالاً تا پایان سال به ۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد و این درست است که شاید رقم عجیب و غریبی در مقابل با سایر صنایع نباشد اما یک رکوردشکنی تمام عیار برای سینمای ایران به حساب می‌آید و به آینده آن امیدوار هستیم.»
او درباره وضعیت اقتصادی کسب و کارهای آنلاین سینمایی هم توضیح داد: «در حال حاضر ۳ مدل اکران داریم که فروش آن به ۱۵ میلیارد هم رسیده است؛ اکران آنلاین، اکران آفلاین در سالن سینما و اکران در پلت‌فرم‌ها.»
سرتیپی درباره فرهنگ همکاری میان پلت‌فرم‌ها و استارتاپ‌ها نیز صحبت کرد و گفت: «من شخصیت تعامل‌پذیری دارم. همیشه سعی کردم در رقابت فقط رقابت کنم نه جنگ. وقتی شروع کردیم سومین شرکت بعد از فیلیمو و نماوا بودیم و بنای کارمان هم رشد صنعت بود تا به جای جنگ با هم تلاش کنیم محتوای خوب ارائه دهیم. زمان ورود فیلم‌نت بازار این حوزه ۲-۳ میلیون کاربر داشت، اما حالا این تعداد به حدود ۲۰ میلیون کاربر رسیده است. همه تلاش ما این است که به مردم محتوای خوب ارائه دهیم و تلاش کنیم سفره را بزرگ‌تر کنیم. مجموعه سینما از بیرون بزرگ به نظر می‌آید، اما از درون آسیب‌پذیر است و باید برای رشد آن تلاش کنیم. به همین دلیل هم اگر به جای رقابت جنگ کنیم حتما بازنده خواهیم بود.»
تجربه سرمایه‌گذاری خارجی
«محمد خلج» مدیرعامل اسنپ دیگر مهمان پنل «کارآفرینان» در یلداسامیت بود درباره تغییر رویه رقیب خود یعنی تپسی صحبت کرد و گفت: «اتفاقا تلاش تپسی برای رشد کسب وکار موجب شد ما هم در درون تیم خود احساس کنیم باید نوآوری و خلاقیت داشته باشیم. این مزیت رقابت است که موجب می‌شود تکاپو در درون یک تیم شکل بگیرد.»
خلج با بیان اینکه این رقابت و تلاش برای رشد موجب شده اکوسیستم توسعه یابد، افزود: «شاید خروجی مثبت و مفیدی که از این اتفاق می‌توانیم بیان کنیم همین باشد که موجب شده است تیم‌ها چابک‌تر شوند و نوآوری بیشتری داشته باشند.»
او در پاسخ به این پرسش که آیا اسنپ در حوزه VOD (Video On Demand) هم ورود پیدا خواهد کرد، اظهار کرد: «ورود به حوزه‌های مختلف و جدید از جمله وی‌اودی مستلزم تحقیق مفصل، بررسی نیازمندی و همچنین اهداف کلان یک مجموعه است. به طور خاص برای وی‌اودی فکر می‌کنم بهترین حالت این است که با بازیگرایی که در حال حاضر فعال هستند و ارایه خدمت می‌کنند، مدل پارتنرشیپ تعریف بکنیم و همکاری داشته باشیم؛ کما اینکه در سابقه شرکت هم چنین تجربه‌ای وجود داشته است.»
خلج همچنین ورود سرمایه‌گذار خارجی به کسب و کار را هم مثبت ارزیابی کرد و گفت: «یکی از اتفاق‌های خیلی خوبی که در مجموعه اسنپ و بقیه شرکت‌هایی که سهامدار خارجی داشتند افتاد این بود که صرف نظر از انتقال دانش که به هر حال یک سرمایه‌گذار یا سهامدار وارد یک مجموعه می‌کند، آموزش به مدیران بود؛ درس‌هایی که شاید بتوان گفت برای اولین بار در ایران تجربه شد.»
مدیرعامل اسنپ یکی از آموزش‌ها را این دانست که سرمایه‌گذار ابتکار عمل را در اختیار مدیران و کوفاندرها قرار داد و افزود: «طبیعتا این اعتماد فضایی ایجاد کرد که هم انتقال دانش به راحتی اتفاق بیافتد و هم توان داخلی و نیروی انسانی چند برابر شود. لزوما در موفقیت یک کسب و کار تامین مالی سرمایه‌گذار فقط مهم نیست، بلکه در نمونه اسنپ هوشی که پشت این سرمایه‌گذاری بود، چشم‌انداز سرمایه‌گذاری و همین‌طور در اختیار قرار دادن ابزار مورد نیاز مجموعه اتفاق خیلی مثبتی بود که حتما باید تکرار بشود.»
تعامل فعالان سنتی و استارتاپ‌ها
«مسعود طباطبایی» مدیرعامل دیجی کالا دیگر مهمان پنل کارآفرینان در همایش یلداسامیت بود که درباره سوپراپ شدن دیجی کالا صحبت کرد. او با بیان اینکه برنامه دیجی کالا ارائه سرویس‌های متنوع است، گفت: «واقعیت این است که تفاوت نگاه ما با سوپراپ‌های دیگر این است که ما دیجی‌کالا را یک فروشگاه در نظر می‌گیریم و تمرکزمان روی آن است. رویکرد ما با رویکرد اسنپ و تپسی متفاوت است.»
او در پاسخ به چرایی ورود دیجی کالا به حوزه طلا هم توضیح داد و افزود: «این ورود در واقع از یک نیاز شکل گرفت. به هر حال در شرایط تورمی کشور خیلی از مردم طلا را به عنوان سرمایه‌گذاری تهیه می‌کنند. طلا را قبلا هم می‌فروختیم، اما وقتی مطالعه کردیم متوجه شدیم یک سری از کاربران طلا را برای استفاده نمی‌خواهند. با سرویس جدید دیجی‌کالا طلای مشتری می‌تواند در محلی که دیجی‌کالا در بانک مرکزی دارد ذخیره شود. از این سرویس استقبال زیادی شد.»
طباطبایی درباره تفاوت سال گذشته و امسال دیجی‌کالا هم تصریح کرد: «دیجی کالا پارسال سرآوا را در کنار خود داشت، اما حالا سرآوا در کنار دیجی کالا نیست و به جای آن، همراه اول ورود کرده است. سرآوا نقش موثری در دیجی‌کالا و هم در علی بابا داشت و اثر مثبتی در اکوسیستم گذاشت. به نظرم اتفاقی که برای اکوسیستم افتاد در واقع مدیون تلاش گروه سرآواست. اما ورود و سرمایه‌گذاری همراه اول در اکوسیستم هم یک اتفاق مبارک است چون سرمایه‌گذار سنتی که می‌توانست سرمایه‌اش را جای دیگری ببرد، به این اکوسیستم آورده است. اثر اکوسیستم روی سرمایه‌گذار سنتی را هم نباید نادیده گرفت. به نظرم کم کم این تعاملات بین سیستم استارتاپی ایران و بدنه سنتی در حال شکل‌گیری است.»
نوآوری از دل یک پلتفرم
«مجید رضوی» مدیرعامل هلدینگ هزاردستان، کافه بازار و دیوار دیگر مهمان پنل کارآفرینان در یلداسامت درباره «کنار دیوار» که در کنار دیوار در حال رشد است، صحبت کرد و گفت: ما در دیوار یک مسیر جدید را باز کردیم. یک پلتفرم باز که نامش را کنار دیوار گذاشتیم تا بازیگرهای مختلف بیایند و در آن کار انجام دهند. کسب و کارهای زیادی می‌توانند بیایند و ارزش افزوده به این کسب و کار اضافه کنند. این پلتفرم یک نوآوری بود و در حال رشد است.
«کنار دیوار» در واقع بستری برای افزودن اطلاعات و خدمات به دیوار است. این بستر به‌صورت پلتفرم باز در اختیار توسعه‌دهندگان و سرویس‌دهندگان خارج از دیوار قرار گرفته تا بتوانند با استفاده از APIهای موجود در دیوار، سرویس خود را درون دیوار پیاده‌سازی کنند تا در نتیجه آن، کاربران دیوار بتوانند خرید ساده، مطمئن و بهتری را در دیوار تجربه کنند.
رضوی همچنین درباره خروج سرآوا از این هلدینگ صحبت کرد و گفت: «خوشبختانه فضا بهتر شده است و منابعی داشتیم که مربوط به سود انباشته بود و ترجیح دادیم به جای سرآوا خودمان به عنوان سرمایه‌گذار ورود کنیم.»
رشد پایدار در علی‌بابا
«توحید علی اشرفی» مدیرعامل علی بابا دیگر مهمان حاضر در پنل کارآفرینان هم گفت: «یکی از ویژگی‌های ما در علی بابا در طول چند سال گذشته این بود که با انواع بحران‌های حوزه گردشگری دست و پنجه نرم کردیم که در واقع یک جور کار معمول ما شده که بحران حل می‌کنیم و در کنارش اگر فرصت باشد توسعه هم رقم می‌زنیم. در چند ماه گذشته همانطور که می‌دانید ثبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور دچار بحران‌هایی شده این بحران‌ها خود را سریع در گردشگری نشان می‌دهند. بحران‌ها بزرگ بودند ولی چیزی که من از علی بابا دیدم این است که فولاد آب دیده شده یعنی یا از نظر ذهنی آن‌‌قدر تحت تاثیر قرار نمی‌گیریم یا خیلی راحت‌تر با مشکلات کنار می‌آییم.»
او تاکید کرد: «آنچه حس می‌کنم این است که ماموریت دارم در علی بابا رشد سریع همه جانبه را به یک رشد پایدار و بالغانه تبدیل کنم و امیدوارم آن را به نتیجه برسانم.»
علی اشرفی همچنین افزود: «امیدوارم ورود و خروج سرمایه‌گذارها در کسب و کارها ادامه پیدا کند و در واقع تفکرهای جدید گروه‌های جدید در اکوسیستم شکل بگیرد، زیرا اتفاق مثبتی است.»
