به گزارش خبرنگار بازار، در جهان امروز توسعه مناطق آزاد اقتصادی (FEZS) به عنوان یکی از مهمترین نوآوری های نهادی، در اقتصاد به شمار رفته و نقش کلیدی این مناطق در جذب سرمایه گذاران خارجی برای رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه، حیاتی قلمداد می گردد. امروزه کشورهای درحال توسعه سعی دارند با اعطای امتیازاتی بر تعرفه های موجود تنظیم معافیت های مالیاتی و تسهیل رویه های اداری به حمایت از فعالیت های اقتصادی در این منطقه مبادرت ورزند.
هدف از ایجاد و توسعه مناطق آزاد؛ افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی و انتقال تکنولوژی، افزایش درآمدهای عمومی، افزایش توریسم، ارتقای جایگاه اقتصادی کشور و بهره مندی از اقتصاد رقابتی است. این در حالی است که اخیرا استان سیستان و بلوچستان به منطقه آزاد تجاری تبدیل شد.
دکتر احمد علی جهانتیغ کارشناس عالی علوم سیاسی و پژوهشگر مدیریت شهری در گفتگو با خبرنگار ما درباره تبدیل شدن استان سیستان و بلوچستان به منطقه آزاد و مزیت های رقابتی این استان اظهار داشت: سیستان و بلوچستان در برگیرنده با ارزش ترین، اصیل ترین و زیباترین جاذبه های معماری و تاریخی بوده و از ارزش های خاص گردشگری برخوردار است. گل فشان های دیدنی استان، تالاب های متعدد، دریاچه های مشهور، چشمه های آب معدنی پرشمار، آتشفشان های بزمان و تفتان، حیات وحش و مناطق حفاظت شدة با ارزش های بالای زیست محیطی، محل زندگی تمساح ها، غروب زیبای دریای عمان، دره ی سرباز، ناحیه ی خاش، منطقه چابهار، حرکت تپه های ماسه ای، کویر لوت و … از جمله مناطق گردشگری، طبیعی خاص استان به شمار می روند که موجب رونق گردشگری و محقق شدن سیاست های ایجاد مناطق آزاد تجاری می گردد.
همچنین؛شهر سوخته واقع در شهرستان زابل، قلعه ی رندان و قلعه ی پرتقالی ها در روستای تیس چابهار، شهر باستانی زرنج مربوط به دوره ی ساسانیان، پایتخت سیستان، آتشکده کردکوی، مقبره شیخ شمیل و امام زاده غلام رسول واقع در روستای تیس چابهار، قلعه پیشین، قلعه چهل دختر و قلعه بمپور واقع در ایرانشهر، قلعه ناصری واقع در حیدرآّباد، مناره و سردر مسجد اهل سنت واقع در خاش را می توان به عنوان کم نظیر ترین مراکز گردشگری و میراث فرهنگی نام برد.
دکتر احمد علی جهانتیغ حقوقدان و پژوهشگر مدیریت شهری ادامه داد: اهمیت منطقه آزاد تجاری صنعتی سیستان از آن جهت مهم است که می‌تواند پیوند مشترکی با منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار برقرار کند یا مکمل منطقه آزاد چابهار باشد. این منطقه با تمرکز بر رویه‌های تجاری و تخصصی نظیر صادرات و ترانزیت به‌ویژه در ارتباط با کشور افغانستان فعالیت خود را آغاز کرده است. با توجه به موقعیت ویژه بندر چابهار و ایجاد ظرفیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما در چابهار که خوشبختانه کشتی‌های با ظرفیت ۱۰۰هزار تن می‌تواند در بندر چابهار پهلوگیرند، امکان دسترسی آسان تجار کشورهای همسایه برای استفاده از مزیت‌های منطقه آزاد تجاری صنعتی سیستان و از همه مهم‌تر امنیت پایدار و مناسب کشور ایران می‌تواند مزیت های خوبی را خلق کند.
وی افزود: این منطقه می‌تواند جایگزین خوبی برای فعالیت‌های وابسته به منابع آبی باشد، در واقع منطقه آزاد سیستان می‌تواند پاسخی برای خشکسالی‌های ۱۰ساله اخیر سیستان باشد. اراضی زیرکشت محصولات زراعی «شهرستان زاهدان» بالغ بر ۱۳۶۱۶ هکتار می باشد که ۴۵% را گندم و مابقی را جو، نباتات علوفه ای، ذرت دانه ای و علوفه ای، سبزیجات و محصولات جالیزی به خود اختصاص داده است. همچنین؛ اراضی زیرکشت محصولات زراعی «شهرستان زابل» بالغ بر ۷۲۴۳ هکتار می باشد. این محصولات شامل گندم، جو، زیره، بامیه، پیاز محلی، صیفی جات، یونجه، ذرت علوفه ای و محصولات گلخانه ای می باشد. اراضی زیرکشت محصولات زارعی «شهرستان خاش» بالغ بر ۱۸۷۸۹ هکتار می باشد. زیره، پیاز، صیفی و سبزیجات از محصولات تولیدی این شهرستان است.
دکتر احمد علی جهانتیغ گفت: سطح زیرکشت محصولات زراعی «شهرستان سراوان» ۷۲۰۰ هکتار می باشد و محصولات عمده زراعی آن گندم، ذرت دانه ای، پیاز، گوجه فرنگی، باقلا، صیفی جات، نباتات علوفه ای و یونجه و ذرت علوفه ای می باشد و صنعت این استان از جمله بخش هایی است که در صورت آماده شدن شرایط زیربنایی، تجهیز نیروی انسانی و تحولات اقتصادی و اجتماعی، امکان رشد آن می باشد. ایجاد پیوند این بخش و سایر بخش ها موجب پیشرفت صنایع دریایی و شیلاتی استان شده است. استراتژی توسعه زیربنایی بخش صنعت موجب ایجاد۱۳ شهرک صنعتی با ۳۹۲۰ هکتار در منطقه شده است. موقعیت خاص این استان به لحاظ همجواری با کشورهای افغانستان و پاکستان با وجود منطقه آزاد تجاری، صنعتی چابهار از جمله مولفه های مهم استان برای ایجاد واحدهای صنعتی و معدنی است.
به طور کلی این استان از استعدادهای صنعتی و معدنی بالقوه ای برخوردار است که باید با اتخاذ تدابیر لازم و برنامه ریزی صحیح این قابلیت ها بالفعل درآیند و با اعطای تسهیلات لازم به متقاضیان احداث واحدهای صنعتی و معدنی، زمینه توسعه این واحدها را در استان فراهم آورد. استان سیستان و بلوچستان به‌دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی خود، نقطه‌ای استراتژیک در همسایگی افغانستان و نزدیک به آب‌راه‌های بین‌المللی است. این منطقه در گذشته یکی از دروازه‌های مهم رقابت اقتصادی ایران با کشورهای همسایه به‌ویژه در آسیای مرکزی بوده و به‌عنوان نقطه‌ای برای توسعه تجارت مرزی مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد منطقه آزاد در سیستان می‌تواند موجب دسترسی به بازارهای بین‌المللی، اشتغال‌زایی و کاهش مهاجرت، تقویت کریدورهای اقتصادی شرق ایران، جذب سرمایه‌گذاری و در مجموع رونق اقتصادی این منطقه شود.
دکتر احمد علی جهانتیغ یادآور شد: راه‌اندازی منطقه آزاد سیستان فرصتی مناسب برای احیای اقتصادی و اجتماعی یکی از مناطق محروم و استراتژیک ایران است و امید است که با سیاست‌گذاری صحیح و تأمین منابع مورد نیاز به‌عنوان الگویی موفق از توسعه مناطق آزاد در کشور شناخته شود.
