باتوجه به تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها در سال ۱۳۶۴ در کشور، تولیدکنندگان تایر موظفند یا خود نسبت به جمع‌آوری و بازیافت تایرهای کارکرده تولیدی خود اقدام کنند یا هر کارخانه، انجام این مهم را از طریق پرداخت نیم‌درهزار فروش به صندوقی که به همین منظور تاسیس شده است، واریز کنند. این صندوق در دفتر مدیریت پسماند حفاظت از محیط‌زیست تاسیس شد.

از سوی دیگر، بازیابی و بازیافت تایر به چند روش قابل انجام است که ارجح‌ترین آن روکش‌گذاری و استفاده مجدد از تایر کارکرده به عنوان تایر روکشی در سیستم‌های حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری و راهسازی است. از دیدگاه متخصصان، بهترین روش بازیابی تایر، استفاده از محصول در همان چرخه اول (re-use) است. به‌طوری که با پیشرفت تکنولوژی طراحی و تولید تایر در جهان، شرکت‌های تایرسازی بزرگ دنیا در تبلیغات خود برای مصرف‌کنندگان اعلام می‌کنند: «ما به شما تایر نمی‌فروشیم، بلکه کیلومتر کارکرد می‌فروشیم.» شعار شرکت‌هایی مانند میشلن، فایرستون، گودیر و دیگران این است که با یک بار خرید تایر کامیونی، یک میلیون کیلومتر با آن حرکت کنید. به این معنی که تایرهایشان تا ۵ بار قابلیت روکش‌گذاری و مصرف مجدد دارد و با این روش، این شرکت‌ها با هم در رقابت هستند.

در این بین، آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند الهام گرفته از سیستمی است که در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه تحت عنوان **Extended Producer Responsibility** یا به‌اختصار **EPR** طراحی و استقرار یافته است. سیستم توسعه مسئولیت تولیدکنندگان با هدف مسئولیت‌پذیری نه فقط در بخش تولید و فروش محصولات، بلکه پس از مصرف و در حوزه جمع‌آوری پسماندها و بازیابی آن طراحی شده است. این سیستم در بخش دولتی با نظارت سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشورهای مختلف اجرایی می‌شود و مبالغ جمع‌آوری شده در صندوق‌هایی که به همین منظور تاسیس شده‌اند، در راستای بازیابی و بازیافت محصولات مختلف از جمله تایر هزینه می‌شوند.

دومین موضوع مهم، نحوه جلوگیری از مصرف مواد سمی و خطرناک در خطوط تولید تایرها در کشور است که سال‌های متمادی است در کشورهای توسعه‌یافته، با تدوین مقرراتی تحت عنوان **REACH** تلاش شده تا مصرف این‌گونه مواد محدود شود. یکی از اولین اقدامات می‌تواند برنامه‌ریزی برای جلوگیری از مصرف روغن‌های آروماتیک در تولید تایر و سایر محصولات لاستیکی باشد. در کشورهایی که مقررات REACH را پذیرفته‌اند، از سال ۲۰۱۴ مصرف روغن آروماتیک «ممنوع» شده و به جای آن از روغن‌های سبز استفاده می‌شود. در این جلسه پیشنهاد و مقرر شد کارگروه دیگری نیز تشکیل شود تا ضمن بررسی مفاد مندرج در این مقررات، راهکارهای اجرایی آن در صنعت تایر را ارائه کند. در این ارتباط می‌توان اقدامات را از مذاکره با شرکت‌های تولیدی روغن آغاز کرد. تاکنون شرکت‌های اتحادیه اروپا، کانادا، آمریکا، روسیه، برزیل، کره‌جنوبی و ترکیه با پذیرش این مقررات و اعمال آن توانسته‌اند مانع میلیون‌ها دلار خسارت وارده به شهروندان برای هزینه‌های درمانی شوند.

در پایان این جلسه اظهار امیدواری شد که با توجه به صرفه‌جویی قابل ملاحظه ارزی در روکش مجدد تایر (هزینه ارزی هر کیلوگرم تایر حدود ۹۰ سنت است) و همچنین ممانعت از مصرف مواد سمی در این محصول، گامی در جهت رعایت حقوق شهروندی و محیط‌زیست برداشته شود.

اشتراک‌ها:
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *