هفته جاری در «کنفرانس اقدام هوش مصنوعی» (AI Action Summit) در پاریس، ایالات متحده از امضای بیانیه پایانی این نشست خودداری کرد، اما با سخنرانی معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، حضور خود را نشان داد. در حالی که تمرکز عمده این رویداد بر توسعه عادلانه هوش مصنوعی—به‌ویژه فراتر از نفوذ بیش از حد شرکت‌های آمریکایی—و تعیین نقش دولت‌ها در این حوزه بود، ونس تصویری از نگاه دولت ترامپ به موضوع ارائه کرد: آمریکا قدرتمند است و قصد دارد در اوج بماند؛ و اگر مقررات مانع این مسیر شوند، کنار گذاشته خواهند شد.
آینده هوش مصنوعی با دست‌دست کردن بر سر ایمنی تصاحب نمی‌شود
ونس اعلام کرد آمریکا در حال تدوین برنامه‌ای ملی برای هوش مصنوعی است که «از یک رژیم مقرراتی بیش از حد احتیاطی پرهیز کرده و در عین حال تضمین می‌کند همه آمریکایی‌ها از این فناوری و پتانسیل تحول‌آفرین آن سود ببرند.» او، بدون اشاره مستقیم به مقررات اتحادیه اروپا، از سایر کشورها دعوت کرد با الگوی آمریکا همراه شوند و «اگر برای ملت‌هایشان منطقی است، همان رویکرد را در پیش بگیرند.»
سخنان ونس نشان‌دهنده تغییری بزرگ در گفتمان عمومی درباره ریسک هوش مصنوعی بود؛ موضوعی که پیش‌تر جایگاه ویژه‌ای داشت. ونس گفت: «من اینجا نیستم تا درباره ایمنی هوش مصنوعی حرف بزنم؛ مبحثی که دو سال پیش عنوان کنفرانس بود. من آمده‌ام تا از فرصت‌های هوش مصنوعی بگویم.» پیام او روشن بود: آمریکا می‌خواهد شماره یک بماند و مقررات را مانعی در این مسیر می‌داند.
او شرکت‌کنندگان را ترغیب کرد از ریسک‌گریزی بیش از حد فاصله بگیرند و چهار محور اصلی را که دولت آمریکا بر آن‌ها متمرکز است، برشمرد:
- تثبیت جایگاه آمریکا به عنوان معیار طلایی در هوش مصنوعی
ونس گفت دولت، توسعه هوش مصنوعی آمریکایی را به عنوان «استاندارد برتر جهان» تضمین می‌کند و می‌خواهد این فناوری در دولت‌ها و کسب‌وکارهای دیگر کشورها به عنوان «شریک منتخب» مورد استفاده قرار گیرد. - مقررات نباید هوش مصنوعی را از پا درآورد
ونس هشدار داد اگر نظارت بیش از حد باشد، «می‌تواند هوش مصنوعی را نابود کند.» از نظر او، سیاست‌های مبتنی بر آزادی عمل و رشد اقتصادی مسیر درست است. - نگرانی در مورد سوگیری و سانسور
ونس با اشاره به خطر تبدیل شدن هوش مصنوعی به ابزاری برای دستکاری اطلاعات، گفت: «هوش مصنوعی آمریکایی به ابزار سانسور اقتدارگرایانه تبدیل نخواهد شد.» - حمایت از نیروی کار
ونس تأکید کرد دولت ترامپ به مسیر رشدِ حامی کارگران پایبند خواهد بود تا هوش مصنوعی «ابزاری قدرتمند برای ایجاد شغل در آمریکا» باشد.
او همچنین مفهوم «ایمنی هوش مصنوعی» را هدف انتقاد قرار داد. ونس گفت تمرکز بر ایمنی گاه با هزینه تشویق به صنعتی‌سازی صورت گرفته است: «آینده هوش مصنوعی با دست‌دست کردن بر سر ایمنی تصاحب نمی‌شود؛ بلکه با ساختن نیروگاه‌های قابل اتکا و تأسیسات تولید تراشه شکل می‌گیرد.» به باور او، توجه بیش از حد به مقررات ایمنی ممکن است از سوی بعضی بازیگران برای منافع سیاسی یا حفظ جایگاه خودشان مطرح شود: «وقتی یک شرکت غول‌پیکر به ما می‌گوید مقررات ایمنی وضع کنیم، باید بپرسیم آیا این مقررات برای منفعت مردم است یا برای حفظ منافع همان غول‌های فناوری؟ ما طی سال‌های اخیر شاهد بودیم که دولت‌ها، کسب‌وکارها و سازمان‌های مردم‌نهاد سعی کردند از طریق هوش مصنوعی، دستورکارهای اجتماعی نامحبوب و حتی خلاف جریان تاریخ را پیش ببرند.»
البته ونس در پایان سخنرانی کمی موضع خود را تعدیل کرد: «این بدان معنا نیست که همه نگرانی‌های ایمنی را کنار بگذاریم، اما تمرکز مهم است. اکنون باید فرصت را غنیمت بشمریم، به نوآوران برجسته میدان بدهیم و از هوش مصنوعی برای بهبود رفاه کشورها و مردم‌شان بهره ببریم.»
جالب اینکه تأکید ونس بر مقررات سبک‌تر چندان هم با آنچه مقام‌های اروپایی در این نشست گفتند، فاصله نداشت. اورزولا فن‌در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، پیش از آن در سخنرانی خود گفت: «هوش مصنوعی نیازمند اعتماد مردم است و باید ایمن باشد. در واقع هدف «قانون هوش مصنوعی» (AI Act) همین است: تصویب یک مجموعه مقررات واحد برای ۴۵۰ میلیون نفر در اتحادیه اروپا به جای ۲۷ مقررات متفاوت ملی—و این به نفع کسب‌وکار هم هست. البته در عین حال می‌دانم باید رویه‌ها را آسان‌تر کنیم و بروکراسی اضافه را کاهش دهیم.»
واقعیت این است که سخنرانی‌های پرشور مقامات در سطح عالی مجبور نیستند با پیچیدگی‌های اجرای ایده‌ها در دنیای واقعی روبه‌رو شوند یا زمانی که این ایده‌ها در موقعیت‌های دشوار و متعارض قرار می‌گیرند، پاسخ روشنی ارائه دهند.
وانس هم توضیح نداد که چگونه قرار است آمریکا با ابزارهای هوش مصنوعی دیگر کشورها برخورد کند یا تکلیف نیروی کاری که به خاطر هوش مصنوعی—بر اساس اعلام بسیاری از شرکت‌های فناوری—تعدیل شده‌اند چه می‌شود. به همین ترتیب، او اشاره نکرد که وقتی صحبت از «زمین بازی برابر» است، آیا مقرراتی که قرار است از استارتاپ‌های کوچک حمایت کند، در تضاد با منافع غول‌های فناوری قرار خواهد گرفت یا خیر.
